Nhiều cá nhân lựa chọn mở hộ kinh doanh thu mua phế liệu vì vốn đầu tư thấp và nhu cầu thị trường ổn định. Nhưng để hoạt động lâu dài, chủ hộ cần hiểu các thủ tục pháp lý, nghĩa vụ thuế và yêu cầu về địa điểm kinh doanh. Bài viết này Phần mềm quản lý bán hàng EasyPOS sẽ giúp bạn hiểu rõ những điểm cần lưu ý trước khi bắt đầu.

1. Hộ kinh doanh thu mua phế liệu là gì?

Hộ kinh doanh thu mua phế liệu là hình thức kinh doanh của cá nhân, nhóm cá nhân hoạt động thu gom, phân loại, xử lý và bán lại các loại phế liệu nhằm tái sử dụng hoặc tái chế, nhằm mục đích sinh lợi và bảo vệ môi trường.

Đặc điểm chính:

• Là hoạt động thương mại mua bán, không sản xuất
• Thu mua phế liệu từ hộ gia đình, công ty, tổ chức rồi phân loại, bảo quản
• Bán lại cho các nhà máy tái chế, công ty xử lý phế liệu để kiếm chênh lệch giá
• Góp phần bảo vệ môi trường và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn

Loại phế liệu phổ biến:

• Kim loại: Sắt vụn, nhôm vụn, đồng vụn, inox vụn
• Phi kim loại: Nhựa thải, bao bì carton, giấy, vải
• Phế thải đặc biệt: Ắc quy cũ, phế liệu điện tử

Phần mềm quản lý bán hàng cho hộ kinh doanh phế liệu 3-trong-1: Chốt lãi, xuất hóa đơn & báo cáo thuế.
Đăng ký ngay để nhận tài khoản Free cuối cùng hôm nay.

2. Hộ kinh doanh thu mua phế liệu có cần đăng ký kinh doanh không?

2.1. Trường hợp KHÔNG cần đăng ký kinh doanh

Cá nhân hoạt động mua rong, mua dạo phế liệu, không có địa điểm cố định và di chuyển bằng phương tiện cá nhân (xe máy, xe đạp, đi bộ) không bắt buộc phải đăng ký kinh doanh. Hình thức này được gọi là “buôn bán rong”.

2.2. Trường hợp BẮT BUỘC phải đăng ký kinh doanh

Hoạt động kinh doanh thu mua phế liệu của các thương nhân (cá nhân hoặc tổ chức hoạt động thương mại thường xuyên, có địa điểm cố định) bắt buộc phải đăng ký kinh doanh.

Cụ thể, bạn PHẢI đăng ký nếu:

• Có địa điểm kinh doanh cố định (kho bãi, cửa hàng)
• Hoạt động kinh doanh thường xuyên, có quy mô nhất định
• Là hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH hoặc công ty cổ phần

Lợi ích của việc đăng ký:

• Hoạt động hợp pháp, tránh xử phạt hành chính
• Nâng cao uy tín với khách hàng, đối tác
• Dễ dàng ký hợp đồng, vay vốn từ ngân hàng

NÊN XEM: Xuất hóa đơn cho hộ kinh doanh như thế nào? [Quy định, Điều kiện]

3. Điều kiện hoạt động kinh doanh thu mua phế liệu

Hộ kinh doanh thu mua phế liệu không phải ngành kinh doanh có điều kiện theo Luật Đầu tư 2020. Tuy nhiên để hoạt động hợp pháp, hộ cần thỏa mãn các yêu cầu cơ bản dưới đây:

3.1. Về đăng ký kinh doanh

HKD phải có Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh do cơ quan đăng ký kinh doanh cấp.

• Mã ngành: 46697 – Bán buôn phế liệu, phế thải kim loại, phi kim loại
• Lưu ý: Nếu chỉ mua rong, mua dạo không có địa điểm cố định và di chuyển bằng phương tiện cá nhân (xe máy, xe đạp), không bắt buộc phải đăng ký.

XEM THÊM: Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh mẫu mới

3.2. Về cơ sở vật chất

Nếu có địa điểm cố định, hộ cần có kho bãi đạt tiêu chuẩn để lưu trữ phế liệu.

Yêu cầu cơ bản:

• Diện tích đủ để chứa và phân loại phế liệu
• Mái che bảo vệ phế liệu khỏi mưa
• Địa điểm phù hợp, giao thông thuận tiện
• Không nằm trong khu vực cấm hoạt động

3.3. Về bảo vệ môi trường

Hộ kinh doanh phải có hồ sơ môi trường hợp lệ theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020 trước khi đi vào hoạt động. Hộ kinh doanh thuộc diện cần thực hiện Đăng ký Môi trường (ĐKMT) hoặc phải xin Giấy phép Môi trường (GPMT) tùy theo quy mô và tính chất hoạt động. 

Nội dung cơ bản cần đảm bảo: 

• Biện pháp giảm thiểu bụi, khí thải từ hoạt động 
• Hệ thống thu gom, xử lý nước thải (nếu có) 
• Hệ thống thu gom nước mưa (nếu có) 
• Biện pháp bảo vệ môi trường xung quanh

3.4. Về phòng cháy chữa cháy

Hộ kinh doanh cần có Biên bản kiểm tra và xác nhận từ cơ quan quản lý có thẩm quyền (thường là Công an địa phương) về đạt tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy.

Yêu cầu cơ bản:

• Thiết bị phòng cháy chữa cháy đầy đủ (bình chữa cháy)
• Sơ đồ thoát hiểm, đường thoát nạn rõ ràng
• Không tích chứa quá nhiều phế liệu gây nguy hiểm

3.5. Về nhân lực & quản lý

• Chủ hộ: Phải chứng minh được khả năng quản lý hoạt động
• Nhân viên: Có đủ nhân lực phù hợp (ban đầu có thể tự mình làm hoặc thuê 1-2 người)
• Kiến thức: Cần hiểu biết về phân loại phế liệu, giá thị trường, an toàn lao động

3.6. Về phương tiện vận chuyển

Nếu sử dụng phương tiện vận chuyển, cần đáp ứng:

• Xe tải/thùng: Đạt tiêu chuẩn an toàn, phù hợp loại phế liệu
• Biển số, đăng ký: Hợp lệ, công khai
• Tài xế: Có giấy phép lái xe hợp lệ
• Bảo hiểm: Bảo hiểm trách nhiệm dân sự (tuỳ chọn nhưng nên có)

4. Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh thu mua phế liệu

4.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

Hồ sơ đăng ký thành lập hộ kinh doanh thu mua phế liệu bao gồm các giấy tờ sau (theo Thông tư 68/2025/TT-BTC từ 01/07/2025):

Giấy tờ chính:

• Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh (Mẫu số 1 theo Phụ lục II Thông tư 68/2025/TT-BTC)
• Bản sao hợp lệ CCCD hoặc CMND (còn hiệu lực)

Giấy tờ bổ sung (nếu có):

• Bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu (nếu có địa điểm cố định)
• Giấy ủy quyền công chứng hoặc chứng thực (nếu người khác nộp hồ sơ thay)
• Bản sao văn bản ủy quyền của các thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh (trường hợp các thành viên gia đình cùng đăng ký). Văn bản ủy quyền phải được công chứng hoặc chứng thực

Lưu ý quan trọng:

Từ 01/07/2025, hồ sơ phải sử dụng mẫu mới theo Thông tư 68/2025/TT-BTC. Nếu sử dụng mẫu cũ, hồ sơ sẽ bị từ chối.

4.2. Quy trình đăng ký hộ kinh doanh thu mua phế liệu

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

• Tập hợp tất cả giấy tờ đầy đủ, rõ ràng
• Điền đầy đủ thông tin trên Mẫu số 1 Giấy đề nghị đăng ký
• Ký xác nhận trên giấy đề nghị (hoặc ký số nếu nộp online)

Bước 2: Nộp hồ sơ

• Nộp hồ sơ trực tiếp tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã, hoặc qua đường bưu chính, hoặc trực tuyến qua cổng dịch vụ công địa phương

Bước 3: Cơ quan kiểm tra và xử lý

• Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã kiểm tra hồ sơ theo quy định
• Thời gian xử lý: 3 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ hợp lệ

Bước 4: Nhận kết quả

• Nhận Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh từ cơ quan đăng ký
• Cùng lúc, hệ thống sẽ tự động tạo Mã số thuế cho hộ

5. FAQ – Câu hỏi thường gặp về hộ kinh doanh thu mua phế liệu

5.1. Hộ kinh doanh thu mua phế liệu có phải nộp thuế không?

 Có, hộ kinh doanh thu mua phế liệu phải nộp thuế nếu doanh thu đạt mức quy định.

• Hộ kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải nộp: Thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
• Hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng trở xuống/năm không phải nộp thuế GTGT và TNCN

Lưu ý quan trọng năm 2026:

• Từ ngày 01/01/2026, tất cả hộ kinh doanh sẽ bỏ thuế khoán và chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai. Đồng thời lệ phí môn bài được bãi bỏ hoàn toàn. 
• Từ ngày 01/01/2026, hộ/cá nhân sản xuất, kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm sẽ được miễn thuế GTGT và thuế TNCN

XEM THÊM: Hộ kinh doanh nhỏ lẻ có phải nộp thuế không? Cách tính thuế cho HKD

5.2. Phế liệu nào được phép buôn bán?

Với mã ngành 46697 – thu mua và buôn bán phế liệu, hộ kinh doanh được hoạt động trong phạm vi: Bán buôn phế liệu kim loại, phi kim loại và nguyên liệu để tái sinh. Hoạt động liên quan: thu mua, sắp xếp, phân loại, làm sạch hàng đã qua sử dụng để lấy phụ tùng tái sử dụng

Phế liệu được phép buôn bán:

• Kim loại: Sắt vụn, nhôm vụn, đồng vụn, inox vụn
• Phi kim loại: Nhựa thải, bao bì carton, giấy, vải, kính
• Nguyên liệu tái sinh từ các phế liệu trên

Phế liệu không được buôn bán:

• Phế liệu nguy hiểm (hóa chất độc hại, dầu thải)
• Phế liệu từ các chất cấm theo quy định pháp luật

5.3. Vốn khởi động bao nhiêu để bắt đầu kinh doanh?

Vốn khởi động phụ thuộc vào hình thức kinh doanh:

• Hình thức mua rong (không có địa điểm cố định): Vốn từ 20-30 triệu đồng
• Hình thức có địa điểm cố định: Vốn từ 50-100 triệu đồng

5.4. Có rủi ro pháp lý nào khi kinh doanh phế liệu không?

Có, các rủi ro chính như sau:

• Rủi ro vi phạm pháp luật: Kinh doanh phế liệu có địa điểm cố định thì phải đăng ký hộ kinh doanh, đăng ký thuế và nộp thuế đầy đủ. Chủ cơ sở có thể bị xử phạt nếu hoạt động không đăng ký hoặc chậm nộp thuế.
• Rủi ro về môi trường: Tùy quy mô mà cơ sở có thể phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc xin giấy phép môi trường. Việc gây ô nhiễm, xả thải sai quy định cũng có thể bị xử lý.
• Rủi ro an toàn lao động: Phế liệu dễ phát sinh cháy nổ nếu lưu trữ kém an toàn. Thiếu thiết bị PCCC hoặc không đảm bảo quy trình an toàn sẽ bị xử phạt.

Cách phòng tránh:

• Đăng ký kinh doanh đầy đủ theo quy định
• Tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, phòng cháy chữa cháy
• Nộp thuế đúng hạn, cập nhật kiến thức về pháp luật và quy định mới hàng năm
• Kiểm tra nguồn gốc phế liệu để tránh mua phế liệu bất hợp pháp

6. Tạm kết

Việc vận hành hộ kinh doanh thu mua phế liệu đòi hỏi chủ hộ nắm chắc quy định pháp lý, thuế và các yêu cầu về môi trường để tránh rủi ro trong quá trình hoạt động. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ những điểm cốt lõi trước khi triển khai mô hình này. 

Đừng quên theo dõi EasyPOS để tiếp tục cập nhật các chính sách thuế mới nhất dành cho hộ kinh doanh!